Այս ամառ Երեւանի 7 հուշարձանների վրա տեղադրվեցին QR կոդերով ցուցանակներ: Facebook-ում այս երեւանյան նորարաության քննարկումների ժամանակ կարծիքներ կային, որ Երեւանը շատ խնդիրներ ունի եւ  QR կոդերի բացակայությունը դրանցից ամենակարեւորը չէ: Բայց ընդհանուր տպավորությունն այնպիսին էր, որ Հայաստանում քչերը ճշգրիտ պատկերացում ունեն, թե ինչ է QR կոդը:

Դեռ Բարքեմփ Երեւան 2009-ում QR կոդերի մասին պրեզենտացիա էր ներկայացրել Միքայել Ղազարյանը՝ պատմելով, թե ինչ է QR կոդը եւ ինչ գործածություն կարող է ունենալ: Հայաստանում QR կոդերի նկատմամբ նոր հետաքրքրության ալիք առաջացրին երեւանյան խորհրդավոր ցուցանակները:

Արձանների մոտ տեղադրված ցուցանակներին հետեւեց ինքնատիպ շապիկների առաջարկը դիզայներ Արա Ասլանյանի կողմից: Արային QR կոդեըը հիշեցնում են իր մանկությունը, երբ ինչ-որ տարօրինակ սիմվոլներով գաղտնի այբուբեններ էր հորինում: «Այս երեւույթը շատ մեծ տարածում չունի Հայաստանում եւ ավելի շատ ակումբային կողմնորոշում ունի: Արտասահմանում QR կոդերը շապիկի կամ նման կրիչների վրա օգտագործում են հիմնականում սոց. ցանցերում ընկերանալու նպատակներով: Շապիկիս առկա է QR կոդը որը սքան անելով կարելի է տեսնել իմ անձնական էջի հղումը: Ընդամենը սքան անելով շապիկը հնարավոր է գտնել  անծանոթ մեկի կոնտակտները  և ընկերանալ սոց ցանցերում»- ասում է Արա Ասլանյանը:

«QR կոդերի համաշխարային լայն տարածման 2 բացասական կողմ ունեն` 1. չգիտեմ ինչու մարդիկ համարում են որ QR կոդն այնքան տգեղ է, որ դժվար թե լայն տարածում ունենա,  2. QR կոդն օգտագօրծվում է բաց տիրույթում` դա նշանակում է անվերահսկելի բովանդակության ազատ տարածում: Հնարավոր է ինչ-որ տեղ լինի ցուցանակ, որը ունենա հղում դեպի ինչ-որ  վիրուսակիր կայք/հղում, և խորհուրդ չի տրվում սկան անել անվստահելի տեղերում օգտագործվող QR կոդով ցուցանակը»,- ասում է  դիզայները:

QR կոդը «շտրիխ» կոդի մի տեսակ է, որը պարունակում է բազմազան տեղեկատվություն տվյալ օբյեկտի մասին:

QR Codes = Quick Response Codes, բառացիորեն երեւի կարող ենք թարգմանել որպես արագ արձագանքող/պատասխանող կոդեր, ինչի իմաստը կայանում է նրանում, որ այս կոդը կարող է պարունակել բավական մեծ ծավալով ինֆորմացիա եւ շատ հեշտ ու արագ  կարդացվել/ապակոդավորվել: Ի տարբերություն մյուս շտրիխ կոդերի այս կոդերը հնարավոր է կարդալ ցանկացած դիրքից, այսինքն կապ չունի որ դիրքից եք/360°/ նայում կամ նկարում, համապատասխան ծրագիրը միեւնույնն է կկարողանա ճիշտ կարդալ կոդը:

Օրինակ, երեւանյան կոդավորված ցուցանակները կարդալու համար անհրաժեշտ է 1) ինտերնետ կապով ապահովված հեռախոս 2) QR կոդը կարդացող որեւէ ծրագիր, որը կարելի է նախօրոք ներբեռնել  հեռախոսի մեջ:

Սմարտֆոններ ունեցողները պետք է գնեն/ներբեռնեն ապակոդավորող ծրագիրը համապատասխան առցանց խանութներից, իսկ հասարակ հեռախոսների համար ծրագիրը կարող եք ներբեռնել  համացանցում առկա համապասխան կայքերից, օրինակ` այստեղից:

Ի դեպ, QR կոդերն արդեն 17 տարվա պատմություն ունեն: Դրանք ստեղծվել են 1994թ.-ին Ճապոնիայում Denso-Wave ընկերության կողմից: Մշակման սկզբնական շրջանում QR կոդերը նախատեսված էին մեծ ծավալի ինֆորմացիան փոքր մակերեսի վրա տեղավորելու համար եւ լայնորեն փակցվում էին բոլոր տեսակի ապրանքների վրա:    Վերջին 10 տարվա ընթացքում շատացան դրանց այլընտրանքային կիրառումները` սկսած այցեքարտերից, ինքնակենսագրականներից ընդհուպ մինչեւ գերեզմանների վրա տեղադրել, հնարավորություն տալով բացի ստանդարտ անուն/ազգանուն/  ծննդյան եւ մահվան տարեթվերը, մեծ ծավալով ինֆորմացիա փոխանցել:

Մեր իրականության մեջ այս կոդերի այլընտրանքային գործածության ոլորտներն, իրոք  կարող են բազմաթիվ  լինել՝ սկսած այցեքարտերի վրա տպագրելուց մինչեւ պաստառների, բաժակների կամ ինքնատիպ վերնաշապիկների արտադրությունը:

QR կոդով ցուցանակ պատրաստելը դժվար չէ: Կարելի է օգտվել կոդը գեներացնող այս հղումին: Բավական պարզ է նաև այս կայքը, որտեղ հնարավոր է ինչպես գեներացնել, այնպես էլ ապակոդավորել QR կոդով նկար:

Հասմիկ Սողոմոնյան