«Արմենիա» հեռուստաընկերության նոր նախագիծը՝ «Օրվա մամուլը» անվանումով, որքան հասկացա դրա գաղափարը միջնորդավորված ինձ փոխանցելուց, որոշակի հակակշիռ պիտի դառնար գնալով կոշտացող իշխանական քարոզչությանը, հավասարակշռություն ու բազմակարծություն պիտի փորձեր ապահովել եթերում՝ հոկտեմբերի 27-ի ցնցումները մեղմելու նպատակով: 

Քսանամյա վաղեմության հոգեբանական արգելքը համարեմ հաղթահարված ու բացահայտեմ՝ այդ հաղորդումը սպանված վարչապետի քաղաքական զինակիցների մտահղացումն էր, քանի որ ինչ-որ պահից ակնհայտ դարձավ, որ քոչարյանական թևը ջանք չի խնայում կատարված ողբերգությունը «ուչաստկովիի» բացահայտման մակարդակին իջեցնելու ուղղությամբ, և դա հստակ ուղերձ էր, որ պետական-իշխանական-կուսակցական քարոզչամիջոցները լծվել են հոկտեմբերի 27-ի սպանդը որպես «մի խումբ ռոմանտիկների» ինքնաբուխ նախաձեռնություն մատուցելու առաքելությանը… Վազգեն Սարգսյանի մտերիմները սա դիտարկում էին որպես մեծագույն անարգանք նրա հանդեպ: 

Տասնյակների հասնող այդ քարոզչամիջոցները՝ տպագիր ու հեռարձակվող, բավարար հակակշիռ չունեին, դրանց ակամա հակակշիռը ընդամենը մի քանի թերթեր էին ու մայրաքաղաքային սփռմամբ մի հեռուստաալիք՝ Ա1+-ը: 

«Օրվա մամուլը» պիտի հեռարձակվեր ամեն օր (բացի կիրակի և երկուշաբթի օրերից, երբ թերթեր լույս չէին տեսնում): Հաղորդումը պիտի վարեր Աննա Իսրայելյանը: Ամեն օրվա մամուլի հրապարակումները պիտի ընտրեի և մեկնաբանությունները գրեի ես: «Օրվա մամուլը» եթեր պիտի մտներ ուղիղ հեռարձակմամբ, ժամը 20.00-ի մատույցներում: 

Բայց այնպես չէր, որ դա պատասխան խոսք էր լինելու իշխանական քարոզչությանը, պաշտպանություն էր լինելու քարոզչական գրոհից: Հաղորդաշարը, դրա ստեղծագործական կազմի նախապայմանով, առաջին իսկ թողարկումից պահպանելու էր հավասարակշռությունը, հավասարապես ներկայացնելու էր մամուլում արտահայտված իրարամերժ ու հակադրվող դիրքորոշումներն ու տեսակետները: 

Ի պատիվ այդ տարիների լրագրողների՝ սուր հրապարակումների պակաս չկար, և մանրակրկիտ ու բարեխիղճ աշխատանք էր պահանջվում դրանցից ամենահետաքրքիրներն ընտրելու, մեջբերումներ առանձնացնելու, դրանք թեմատիկ դասակարգմամբ և հակիրճ մեկնաբանություններով մատուցելու համար: Գրեթե ամեն հաղորդման ընթացքում ուղիղ եթեր էր հրավիրվում լրագրող կամ քաղաքական գործիչ՝ օրվա առանցքային թեմային կամ հրապարակմանը առավել համակողմանի անդրադառնալու, հավելյալ մանրամասներ բացահայտելու նպատակով: 

«Արմենիայի» «Օրվա մամուլը» կարճ ժամանակում դարձավ հայկական եթերի բարձր վարկանիշով հաղորդումներից մեկը: Ցավոք, հաղորդումը երկար կյանք չունեցավ: «Արմենիայի» ղեկավարությունը, որի գերխնդիրը սուր անկյուններից խուսափելն էր, օրվա իշխանության հետ հարաբերությունները չփչացնելը՝ ինչ-որ պահից փորձեր արեց բանակցությունների միջոցով միջամտել հաղորդման բովանդակությանը, ուղղորդել այն դեպի ավելի «անշառ» թեմաներ, խուսափել իշխանությունների հավանական դժգոհություններից կամ բարկությունից: 

Արդյունքի չհասնելով՝ մի օր տեղեկացրին, թե Սերժ Սարգսյանն ուզում է հանդիպել  հաղորդման հեղինակների հետ: Հանդիպման նպատակն ու զրույցի բովանդակությունը կանխատեսելի էր, և մենք կտրուկ մերժեցինք առաջարկը: 

Զուգահեռաբար ակնհայտ էր, որ վարչապետ Արամ Սարգսյանը չէր տիրապետում բավարար տեղեկատվության, չուներ փորձ և հմտություն՝ արագ կողմնորոշվելու, իրավիճակը վերահսկողության տակ առնելու, և զարմանալի չէր, որ օրեցօր ամրապնդվում էր Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանությունը: 

Ահա այդ շրջանում էր, որ բռնագրավվեց «Առավոտի» գույքը: Առժամանակ թերթը լույս չտեսավ: Առժամանակ ամենքը հավատում էին, թե թերթի տպագրությունը, ըստ կեսբերան հնչած բացատրության՝ ընդմիջվել է խմբագրության «տեխնիկակական վերազինման» նպատակով: Մինչդեռ նման խնդիր պիտի որ չլիներ՝ Մամուլի շենքի 15-րդ հարկում տեղակայված խմբագրության տեխնիկան ու գույքը լավագույնն էին այդ ժամանակներում: Ի՞նչ վերազինման մասին էր, ուրեմն, խոսքը…

Մինչ կպարզվեր այս հարցի պատասխանը, շրջանառվում էին տարբեր անուններ, թե ո՞վ է, ի վերջո, ֆինանսավորում «Առավոտը: Մանավանդ որ խմբագրակազմով, 16 էջանոց ծավալով, օպերատիվությամբ, տպաքանակով ու պրոֆեսիոնալիզմով այն շարունակում էր մնալ տպագիր մամուլի առաջատարը: «Կոկա-կոլայի» վարկածի մասին արդեն գրել եմ: Դրանից բացի շրջանառվում էին այլ անուններ, որոնցից գոնե ինձ համար ամենաանհավանական թվացողը պնդում էր Վանո Սիրադեղյանը. այն է՝ Սերժ Սարգսյանն է ֆինանսավորողը: 

…Մի գեղեցիկ օր «Արմենիայի» ուղիղ եթերում «Օրվա մամուլը» հաղորդման հերթական թողարկման հյուր, «Առավոտի» խմբագիր Արամ Աբրահամյանն ի վերջո բացահայտեց, թե ինչու է թերթը հայտնվել «տեխնիկական վերազինման» անհրաժեշտության առաջ: Ասաց, որ խմբագրության գույքը տեղափոխվել է ԱԱԾ: Ապա սահուն անցումով շնորհակալություն հայտնեց Սերժ Սարգսյանին, որը, կատարելով ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հանձնարարությունը՝ ֆինանսավորում էր 97-ի հունիսից 16 էջով լույս տեսնող օրաթերթը:

Ուսերից ծանր բեռ թոթափածի արժանապատվությամբ ուղիղ եթերի տաղավարից դուրս եկած Արամին հարցրի. «Փաստորեն Սերժ Սարգսյա՞նն է «Կոկա կոլայի» հայաստանյան ներկայացուցիչը…» (որը, հիշեցնեմ, ավելի քան մեկ տարի առաջ պայման էր դրել՝ կամ ես ազատվում եմ աշխատանքից, կամ ինքը դադարեցնում է «Առավոտի» ֆինանսավորումը): 

Մենք բարձրաձայն ծիծաղեցինք:

2000 թվականի առաջին ամիսների ներքաղաքական կյանքի վրա հոկտեմբերի 27-ի դրոշմն էր՝ երկրի համար մռայլ հեռանկարով, հասարակական տրամադրություններում խորացող անհուսությամբ: Ռոբերտ Քոչարյանին հաջողվեց կշեռքի նժարը թեքել իր կողմը, վերահսկելի դարձնել քաղաքական դաշտը, վերականգնել ազդեցությունը իշխանության բոլոր օղակներում, նախ և առաջ՝ ուժային կառույցներում, դատական  իշխանությունում: 

2000-ի ապրիլին ապօրինի կալանավորման ստույգ հեռանկարից խուսափելով՝ Վանո Սիրադեղյանը հեռացավ Հայաստանից: Մոտ մեկ ամիս անց  Արամ Սարգսյանն ազատվեց վարչապետի պաշտոնից: 

Դրանից մի քանի օր անց «Օրվա մամուլը» փակվեց… «Արմենիայի» ղեկավարությունը մեզ հրավիրեց զրույցի, տրտնջաց, թե չի դիմանում «քաղաքական բլոկի ծանրաբեռնվածությանը» և առաջարկեց գնալ արձակուրդ: «Չվերադառնալու պայմանով, բնականաբար»,- արձագանքեցինք: «Չեմ կարող ասել»,- անկեղծացավ «Արմենիայի» տնօրենը:

… Շատ հնարամիտ լինել պետք չէր՝ հասկանալու,  որ Սերժ Սարգսյանը երրորդ անգամ է «հեռավար» հեռացնում ինձ աշխատանքից: Թեև սա ասում եմ առանց ապացույցի: Ընդամենը իրողությունների և փաստերի համադրմամբ:

Վասակ Դարբինյան
շարունակելի

Հոդվածաշարի նախորդ մասը:

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ: