Հեռուստատեսային շուկայում մրցակցության ամենակիրառելի գործիքը համարվում է մարքեթինգը, որի միջոցով հեռուստաընկերությունները փորձում են շուկայում շահեկան դիրք գրավել` հեռուստալսարանի ավելացման, հեռուստակայանի ամբողջական կերպարի (իմիջ, հեղինակություն) ձեւավորման միջոցով:
Տեսականորեն, բացի վերը թվարկածներից, մարքեթինգի գլխավոր նպատակները պետք է լինեն նաեւ գովազդային ժամանակի վաճառքը, եթերային ծրագրավորումը, հետազոտությունների իրականացումը եւ այլն:
Սակայն հետազոտությունը ցույց տվեց, որ հեռուստաընկերությունների մարքեթինգային բաժինների (եթե, իհարկե, այդպիսիք լինում են) գործառույթներն ու նպատակները ավելի նեղ են դիտվում:
Փորձագետների կարծիքով՝ հեռուստաընկերությունների մարքեթինգային բաժնի նպատակը պետք է լինի լսարանի ավելացումը եւ այդ նպատակով իրականացվելիք հնարավոր ռազմավարությունների վերլուծությունը նպատակահարմարության տեսանկյունից:
Տարբերակները բազմազան են, օրինակ, շուկայում հստակ նիշայի ընտրությունը եւ հաստատուն լսարանի ապահովումը, ինչպես «Դար 21»-ի դեպքում է: Կամ՝ «Շանթի» ճանապարհը, որը լուրջ ուշադրություն եւ միջոցներ է ներդնում իր ծրագրերի երկու սեգմենտների վրա՝ լրատվություն եւ ժամանացային բլոկի:
Հնարավոր տարբերակներից կատարված ընտրության հիմնական չափանիշը պետք է լինի միմյանցից տարբերվելու գործոնը, ինչը պահանջում է հստակ դիրքավորվածություն շուկայում: Սակայն մեր հեռուստաշուկայի պայմաններում, երբ գրեթե բոլոր հեռուստաալիքները ունեն ընդհանուր ուղղվածություն (հետեւաբար որոշ իմաստով նման են միմյանց), ավելորդ է խոսել այդ մասին:
Նշված պատկերացումից բխում է, որ մարքեթինգային բաժինների նպատակն, ի վերջո, հանգում է միայն գովազդի վաճառքին` ամենատարբեր ոչ պրոֆեսիոնալ տարբերակներով` առանց լսարանը ավելացնելու ռազմավարությունների ուսումնասիրության ու պրոֆեսիոնալ գնահատման:
Ասվածի հիմնավորումն այն է, որ անխտիր բոլոր հեռուստաընկերություններում, ինչպես իրենք են նշում, մարքեթինգային բաժինների հիմնական գործառույթը համարվում է գովազդի վաճառքը, հովանավորներ գտնելը եւ մեդիա չափումներ իրականացնող ընկերությունների տվյալներին հետեւելը:
Որոշ հեռուստաընկերություններում նույնիսկ նշեցին մարքեթինգային բաժնի բացակայության մասին` որպես այդպիսին («Հ1»), կամ գովազդային բաժնի առկայությունը միայն, որտեղ կա նաեւ մարքեթոլոգ («Կենտրոն»):
Բոլոր հեռուստաընկերությունների մարքեթինգային պլաններում, սակայն, կա անդրադարձ «մրցակցության վերլուծությանը», ինչը ենթադրում է շուկայի յուրաքանչյուր խաղացողի մանրակրկիտ ուսումնասիրության իրականացում նրանց ուժեղ եւ թույլ կողմերի պարզաբանում, ինչպես նաեւ գործողությունների պլանի մշակում ոմանցից «պաշտպանվելու» եւ մյուսների վրա «հարձակվելու» վերաբերյալ:
Բայց հարցումների արդյունքում, բացի «մրցակցության վերլուծություն» փաստի արձանագրումից, այլ մանրամասներ չհաջողվեց պարզել (կա՛մ ասվածի իրականությանը չհամապատասխանելու, կա՛մ էլ կոնֆիդենցիալության պատճառով):
Միայն «Արմենիա» հեռուսաընկերությունում պարզաբանեցին, թե «մրցակցության վերլուծությունը» ենթադրում է մեդիա չափումներ իրականացնող ընկերությունների տվյալների վերլուծություն՝ հեռուստադիտողի նախընտրությունները հասկանալու եւ համապատասխան քայլեր ձեռնարկելու նպատակով:
Թեեւ սա «մրցակցության վերլուծության» բավականին նեղ սահմանում է, բայց չեղածից լավ է, ինչպես մյուսների դեպքում էր:
Այսպիսով, կարող ենք եզրակացնել, որ եթե հեռուստաընկերություններում իրականցվում է մրցակցության վերլուծություն, թեկուզ անհայտ է, թե ինչպես (բացի «Արմենիա» հեռուստաընկերությունից), հետեւաբար կա նաեւ մրցակցային պայքար հեռուստաընկերությունների միջեւ, ինչպես եւ հավաստեցին բոլոր հեռուստաընկերություններում:
Շարունակելի
Անի Թովմասյան
«Հայաստանյան լսարանի ներգրավմանն ուղղված հեռուստաընկերությունների մրցակցային ռազմավարությունների վերլուծությունը» սոցիոլոգիական հետազոտություն է (մագիստրոսական թեզ է, որի ղեկավարն է եղել ս.գ.թ. Նվարդ Մելքոնյանը), որի նպատակն էր հետազոտել 2011թ-ի ընթացքում հայկական 10 ամենավարկանիշային հեռուստաալիքներից 1-5 տեղերը զբաղեցրած հեռուստաընկերությունների` լսարանի ներգրավմանն ուղղված մրցակցային ռազմավարությունների առանձնահատկությունները:
Փաստաթղթերի ավանդական վերլուծության են ենթարկվել հեռուստաընկերությունների 2012թ-ի մարտ ամսվա հեռուստաեթերները, իսկ փաստաթղթերի բովանդակային վերլուծության` «Տելեմեդիակոնտրոլ» ընկերության կողմից իրականացվող ուսումնասիրությունների 2012թ.-ի մարտ ամսվա տվյալները, մասնավորապես՝ 10 ամենից վարկանիշային հեռուստաընկերությունների եւ 50 ամենից վարկանիշային հեռուստածրագրերի փաստաթղթերն ու հեռուստաընկերությունների նույն ժամանակահատվածի եթերային ծրագրավորման ցանցերը (сетка)։
Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ:
Մեկնաբանել
Media.am-ի ընթերցողների մեկնաբանությունները հրապարակվում են մոդերացիայից հետո: Կոչ ենք անում մեր ընթերցողներին անանուն մեկնաբանություններ չթողնել: Միշտ հաճելի է իմանալ, թե ում հետ ես խոսում:
Media.am-ը չի հրապարակի զրպարտություն, վիրավորանք, սպառնալիք, ատելություն, կանխակալ վերաբերմունք, անպարկեշտ բառեր եւ արտահայտություններ պարունակող մեկնաբանությունները կամ անընդունելի համարվող այլ բովանդակություն: