Լրագրության ոսկե կանոններից է՝ ամեն բան կոչել իր անունով և զգայական, փոխաբերական, ենթատեքստ կամ գնահատական պարունակող որևէ բնորոշում չգործածել: Դա ոչ միայն պրոֆեսիոնալ է, այլև անկողմնակալ վերաբերմունք՝ իրադրության հեղինակների և ազնիվ կեցվածք՝ հանրության հանդեպ:

Հուլիսի 17-ին Երևանում պարեկապահակային ծառայության գնդի վրա զինված հարձակումը կամ այն իրագործած անձիք տարբեր կերպ են հիշատակվում հայաստանյան մեդիայում, մինչդեռ դրսի առաջատար լրատվամիջոցները նույնիմաստ չեզոք որակումներով են անդրադառնում երևանյան այդ իրադրությանը:

Բրիտանական BBC-ն գործածել է «զինված մի խումբ» արտահայտությունը, իսկ իրադարձությունը հիշատակում է որպես «հարձակում»: Ամերիկյան The New York Times-ը գործածում է «պատանդառություն», «զինյալներ» բառերը, արաբական Al Jazeera-ն՝ «զինյալներ», «զինված անձիք», «հարձակում գործածներ», ռուսական ТАСС-ը՝ «զինված խումբ» բառերը:

Առցանց «Առավոտի» խմբագիր Աննա Իսրայելյանը, օրինակ, տեղեկացրեց, որ հուլիսի 17-ի իրադեպի առավոտյան էլեկտրոնային փոստով իրենց բոլոր աշխատակիցներին առաջարկել է այս դեպքի համար գործածել միայն «զինված հարձակում» և «հարձակում գործածներ» բնորոշումները (վերլուծական մեկ նյութում միայն «զինյալներ» բառի հետ ավելի շատ գործածված է «տղաներ» ձևը):  

«Զինված խումբ» և «զինված հարձակում» բնորոշումներն են գործածում նաև «Երկիր մեդիա»-ն , «Ազատություն»-ը … «Ազատություն»-ը սկսել է բնորոշումներն անել ըստ փաստի առիթով հարուցված քրեական գործի՝ «ՊՊԾ գունդը գրաված խումբ»:

«Ա1+»-ը հաճախակի է կիրառում «ապստամբներ» բառը, «Հայկական ժամանակը»՝ խառը. երբեմն՝ «ապստամբներ», երբեմն՝ «զինված խումբ»: (Զինված խումբն իրեն անվանում է «ապստամբներ», գործողությունը՝ «զինված ապստամբություն»):

«Հայմեդիան» («Հայոց աշխարհի» ինտերնետային տարբերակը) և «Դիտակետը» նրանց անվանում են ահաբեկիչներ:

«Ահաբեկիչները» բնորոշումը որոշ լրատվամիջոցներ թափանցեց հիմնականում Ազգային անվտանգության ծառայության՝ հուլիսի 17-ի և հուլիսի 18-ի պաշտոնական հաղորդագրությունների բառապաշարից:

Հուլիսի 20-ին արդեն ծառայությունը փոխեց այդ բառապաշարը՝ միայն իր գործողությունները որակելով որպես «հակաահաբեկչական օպերացիա». «… գնդի տարածքը զինված հարձակմամբ զավթելու և այնտեղ պատանդներ պահելու կապակցությամբ… իրականացվող հակաահաբեկչական օպերացիա»:

Քանի դեռ հայտնի չէ, թե հարուցված քրեական գործը մեղադրանքի ինչ հատկանիշներ է պարունակում, հայաստանյան մեդիայում այս որակումների ընտրությունը փաստի հանդեպ մեդիայի վերաբերմունքի ցուցիչ է մնալու: Ի դեպ, 1999թ. հոկտեմբերի 27-ին խորհրդարանում զինված հարձակումը լուսաբանումներում շատ արագ ստացավ «ահաբեկչություն», իսկ այն իրագործածները՝ «ահաբեկիչներ» անունները: Այն ժամանակ հասարակության մեջ տարաձայնություն չկար այս հարցում: Ինչու՞. դեռ պետք է վերլուծել:

Ինչևէ, առաջատար շատ լրատվամիջոցներ այլ և նման դեպքերի համար ունենում են պարբերաբար թարմացվող իրենց ստեղծագործական ուղեցույցը. սա, օրինակ, ամերիկյան AP գործակալության «ստեղծագործական» ուղեցույցն է (stylebook):

Հայաստանյան լրատվամիջոցները նման ավանդույթ, կարծես թե չունեն: Մինչդեռ հանգիստ ժամանակներում հազար անգամ չափած-ձևած այդ ցուցումները հենց այսպիսի արտակարգ իրավիճակում չսայթաքելու հիմք են ստեղծում:  

Ռուզան Խաչատրյան

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ: