Այս տարվա հունվարի 30-ին ընդդիմադիր լրատվամիջոցներում աղմուկ բարձրացավ՝ ինչու՞ ՊՆ-ի կայքում տեղադրված չէ դեռեւս հունվարի 27-ին ԼՂՀ զորամասերից մեկում սպանված Փայլակ Շահնազարյանի մահվան լուրը: ՊՆ-ն արձագանքեց անմիջապես՝ տեղադրված է: Փետրվարի 23-ին կայքերը գրեցին, որ «Ասկերանի զորամասերից մեկում զինվորն ինքնասպանության փորձ է կատարել»: Համոզվելու համար, որ տեղեկությունը մատից ծծած չէ, մտնում ենք ՊՆ կայք: 

Կայքի վերջին երեք օրերի ամբողջ երեք նյութերի վերնագրերն են՝ «Ռուսաստանում կայացած հավաք-մրցույթին 6 երկրների շարքում հայ պատանիները պատվով են ներկայացրել Հայաստանը» (23.02.2012), հաջորդը՝ «ՀՀ պաշտպանության նախարարն ընդունել է ԵԱՀԿ երեւանյան գրասենյակի նորանշանակ տնօրենին» (22.02.2012), մյուսը՝ «ՀՀ զինված ուժերի օպերատիվ կազմի հավաք» (20.02.2012): Մի խոսքով, երեք օր առաջ ինքնասպանության փորձ կատարած արարատցի զինծառայողի մասին ոչ մի խոսք: Նա պաշտոնապես չկա, նրա հարազատությունը հավաստիանալու համար պաշտոնական խողովակ չունեն, պետք է լրատվական կայքեր քրքրեն, որոնք, ինչպես վերջերս կառավարության դիմաց ինձ ասում էր սպանված զինծառայողի հարազատներից մեկը, «իրենց էժան լուրերով այ ստեղներս (ցուցամատը տանում է կոկորդի վրայով- Մ. Ա.) են հասցրել»:

Ինչի՞ց է ապահովագրվում ՊՆ-ն: Հայացք ենք թեքում հեռուստանորությունների ուղղությամբ: «Շանթի» «Հորիզոն» լրատվականը փաստում է՝ «Հայրենիքի պաշտպանի օրը Հայաստանում այցելություն Հաղթանակ զբոսայգում»: ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարի տեղակալն ասում է՝ պատրաստ ենք ցանկացած ժամանակ, ցանկացած պայմաններում պատժել հակառակորդի ցանկացած ոտնձգությունը: Հ1-ի «Առաջին լրատվականը» նույնպես լռության է մատնել փաստը: 

Հասկանու՞մ եք, միգուցե, էթիկական պատճառներով չի կարելի չմահացած զինվորի ինքնասպանության փորձը թմբկահարել, քանի որ դա բանակում զինվոր որդիներ ունեցող մայրերի համար ստրեսային լուր է:  Բայց ինչու՞ եք իրար հերթ չտալով կարդում փետրվարի 23-ին Հայաստանի Տավուշի մարզի Չինարի գյուղի ուղղությամբ տեղակայված մարտական հենակետում հակառակորդի դիպուկահարի կրակոցի արդյունքում զինվորի սպանության մասին լուրը: Չէ՞ որ դա «լրացնում» է սթրեսի այն չափաբաժինը, որը փորձել եք կոծկել ինքնասպանության փորձ կատարած զինվորի արարքը թաքցնելով: Ընդ որում, Չինարի գյուղի ուղղությամբ հնչած մահացու կրակոցի մասին նույնպես ՊՆ կայքում ոչինչ չկա: Թեպետ բոլոր լրատվական կայքերը փոխանցում են ՊՆ ցավակցությունը սպանված Ալբերտ Ադիբեկյանի հարազատներին:

Իսկ ի՞նչ են անում հեռուստաընկերությունները: Կարդում են լուրեր, որոնց «զոհին», այսինքն, հասցեատիրոջը չես ընկալում: Դա կոչվում է լուրի հակահասցեականություն, այսինքն, ամեն կերպ փորձում են ապահասցեավորել լուրը: Ահա ինչու է ինտերնետն առանց մեծ ջանքերի խժռում հեռուստահաճախականություն ունեցող հեռուստաընկերություններին: Որովհետեւ ինտերնետն ընդամենը «քլիքի» մրցավազք է: Նշանակում է, տեսնում են այն աչքերը, որոնք «խժռելու» են իրենց լուրը:  

Հասկանալի է, որ հեռուստաընկերություններն իրենց առջեւ մրցակցության խնդիր չեն դրել: Դիցուք, «Արմենիան» մյուս հեռուստաընկերությունների հետ մրցակցության մեջ է կայքի մակարդակով: Circle.am-ում երբեմն առաջին տեղում է, բայց՝ երկրորդ տեղում՝ առնվազն: Իր կայքում նա տեղադրել է Հրաչ Խլղաթյանի ինքնասպանության փորձի մասին լուրը: Եվ կոնկրետ փետրվարի 23-ի 23.41-ի դրությամբ 77 հազար այցելու է ունեցել: Երկրորդ տեղում է։ Փոխարենը Հայաստանի սահմաններին Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի զորավարժությունների մասին խոսեցին բոլոր առաջատար հեռուստաընկերությունները: Հիմա պատկերացրեք սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչների տագնապները: Այստեղ հասցեականությունն այնպես է սթրեսավորում սահմանամերձ հեռուստադիտողին, որ նա մտածում է գլուխն առնելու ու այս երկրից փախչելու մասին: Բայց ինչու՞ են հաղորդում: Որովհետեւ այս զորավարժություններում մեր բանակի կամ իշխանությունների մեղքը չկա: Ընդհակառակը, չի բացառվում, որ, մասնավորապես, ադրբեջանական զորավարժությունները մեր բանակի հանդեպ պաթոլոգիկ վախը հաղթահարելու մի քայլ են: 

Ըստ էության ո՞րն է խնդիրը: Այն, որ հեռուստատեսությունը չի կարողանում փաստից հեռու գնալ, այսինքն, չի կարողանում իրացվել փաստը հասունացնելով, այսինքն, գնալ զորամաս, փորձել հասկանալ զինվորականի ինքնասպանության փորձի պատճառները, խոսել զինծառայակիցների հետ, մտնել զինվորի հարազատների բնակարան, հանդիպել ընկերներին: Ինքը փաստով ավարտում է իրադարձությունը եւ ոչ թե սկսում: Այս ամենը հեռուստալրագրողն այսօր անել չի կարող։ Որովհետեւ նա կարծես աշխատում է ոչ թե հանրային պատվերի դաշտում, այլ կոնյունկտուրայի: 

Մհեր Արշակյան

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ: