Կորոնավիրուսը հեռուստաընկերությունների կյանքում շատ բան է փոխել: Աշխատանքային սենյակները կիսով չափ դատարկվել են, իրադարձությունները քչացել, բուժհաստատությունների, մեկուսացման վայրերի դռներն էլ լուսաբանման համար փակվել: 

Լսարանին փոխանցվող տեղեկատվությունը պաշտոնական է, որը լրատվամիջոցներին է հասնում պաշտոնական խողովակներով (պաշտոնյաների, Կառավարության, Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի, Հայկական տեղեկատվական միասնական կենտրոնի ֆեյսբուքյան էջերով):

Տեղեկատվություն ստանալու, պաշտոնյաների հետ շփվելու միակ հնարավորությունը լրագրողների համար Ազգային Ժողովն է և Կառավարության մամուլի կենտրոնի առցանց ասուլիսները:

Մարտի կեսերից սկսած դրսում նկարահանումներ արվում են միայն խիստ անհրաժեշտության դեպքում, հիմնականում լրատվականի հաղորդումների խիզախ լրագրողներն են ռիսկի գնում և ոչ պակաս համարձակ զրուցակիցների հետ մաքուր օդում զրուցում:

Հանրային միջացառումներ չկան, տաղավարային նկարահանումները, որտեղ պարտադիր հանդիսատես կա, անորոշ ժամկետով հետաձգված են:

Հեռուստաընկերություններն անցել են Live ֆորմատի՝ մի շարք հաղորդումներ շարունակելու, լսարանին չկորցնելու և գովազդային պայմանագրերը պահելու համար։

Ուղիղ միացումներ ամենաշատն օգտագործվում են լրատվական, քաղաքական, տնտեսական հաղորդումների ժամանակ: Տևում մի քանի րոպեներից, մինչև ժամ և ավելի: Եվ քանի որ լսարանը վերջին տարիներին սովորել է հաղորդակցության այս ձևին, գործը չի բարդանում:

Երկիր Մեդիա

Երկիր մեդիա-ի Երկրի հյուրասրահի հյուրերը հիմնականում խոսում են ուղիղ միացմամբ, այս ընթացքում միայն մի քանի տաղավարային զրույց է եղել: Ուղիղ միացմամբ սկսել են աշխատել մարտի վերջից:

Իսկ ահա Երկրի հարցը հաղորդումը հիմնականում նկարահանվում է ստուդիայում՝ երկու զրուցակիցների միջև պատշաճ հեռավորության պայմաններում: 

«Արտաքին երկիր», «Տնտեսական երկիր», «Երկիրն այսօր․ կիրակնօրյա» հաղորդումները հիմնականում պատմում են կատարվողի մասին: Լրագրողի և աղբյուրի հետ շփումը գրեթե նվազագույնի է հասցված, դրսում արված կադրեր, մասնագետների ու փորձագետների մեկնաբանություններ չկան:

Լրատվության ներկայացման այս ձևը մի տեսակ ստերիլ է, շատ մաքուր և լսարանի մոտ ավելի շատ հարցեր է առաջ բերում, քան ստեղծված համաճարակի պայմաններում պարզաբանումներ տալիս: Տեսանյութերի և ռեպորտաժների մեջ ուղիղ տեսակապով ձայնագրված մեկնաբանությունները շատ քիչ են:

Երկիր մեդիան ունի խոհարարական երկու հաղորդում, ցուցադրում է փաստագրական ֆիլմեր, մանկական բովանդակություն և եթերն այլ կերպ լրացնելու խնդիր չունի:

Արմենիա TV

Արմենիա հեռուստաընկերության եթերային ցանցում շատ են ժամանցային, հումորային հաղորդումները, տեղական և արտասահմանյան հեռուստասերիալները: Բազմազան արտադրանքն օգնում է հեռուստաընկերությանը դիմագրավել արտակարգ դրության ժամանակ նկարահանումների սահմանափակմանը:

Արմենիա TV-ին աշխատանքները կազմակերպում է արտակարգ դրության պայմաններին համապատասխան, ըստ անհրաժեշտության փոփոխում եթերացանցը։

Այս օրերին լսարանի հետ կենդանի շփումը պահպանելու համար սկսել է նոր հեռուստաֆորմատ՝ #տանըմնա ձևաչափով։ Նոր «Տանը live-ա» հաղորդման ընթացքում Ռոբերտ Մարտիրոսյանն ու Գարիկ Պապոյանը, յուրաքանչյուրն իր տնից, միանում են տարբեր մարդկանց և երեկոյան հեռուստազրույց ունենում։

Ուղիղ տեսակապով են հյուրերի հետ շփվում նաև «Բարի լույս»-ի հաղոդավարները: Լրատվական թողարկումները կարելի է ասել չեն տարբերվում այլ լրատվականներից, որովհետև արտակարգ դրությունը նեղացրել ու սահմանափակել է լուսաբանման թեմաները:

Այժմ եթերում է գարնանային եթերաշրջանը, մի քանի նոր հեռուստանախագծեր կան։ Փաստացի գարնանային եթերաշրջանի համար եղած հաղորդումները օգնում են լսարան պահել, սակայն եթե իրավիճակը անորոշ մնա, արդեն ամռանն ու աշնանը եթերի կազմակերպման խնդիր կարող է առաջանալ: 

Ի տարբերություն Երկիր մեդիայի, որտեղ հարցազրույցներ են ու քննարկումներ, որոնք հնարավոր է live-ով կազմակերպել, Արմենիայի սերիալների ու հաղորդումների համար նկարահանումներ են անհրաժեշտ, որտեղ ներգրավված մարդկանց թիվը շատ է:

Շանթ

Շանթում մոտեցումները տարբեր են: Օրինակ առավոտյան հաղորդման ժամանակ հյուրերի հետ շփվում են ուղիղ տեսակապով, իսկ «Մամայի եփածն ուրիշ է», հաղորդման ժամանակ հյուրերը տաղավարում են:

Հեռուստաընկերությունը մարդկանց շփումը սահմանափակելու համար ոսկե միջին է ընտրել, եթե գործը չի տուժի՝ կարելի է և live միացմամբ զրուցել մարդկանց հետ: Սակայն մի շարք տաղավարային հաղորդումներ, որտեղ մարդկանց թիվը կարող է մինչ տասի հասնել, չեն տուժել և եթերում են:

Եթերին հետևելով պարզ է դառնում, որ Շանթը դեռ պահուստային բովանդակություն ունի և կարող է մինչև ամառ եթեր ապահովել։ Եթերացանկի մեծ մասը տեղական սերիալներն են ու հումորային հաղորդումները, որոնք վաղ են նկարահանվել և անհրաժեշտության դեպքում կարող են կրկնվել:

Առաջին ալիք

Հանրային հեռուստաընկերության եթերային բազմազանությունը և պաշտոնական տեղեկատվության հեռարձակման մենաշնորհը անցնցում են պահում եթերը:

Ուղիղ միացումներով է աշխատում լրատվական թողարկումը: Ռեպորտաժներում կարող եք հանդիպել դեմ առ դեմ, ինչ նաև տեսակապով ձայնագրված մեկնաբանություններ:

Իսկ ահա հարցազրույցի ժանրում հաղորդումները կազմակերպվում են տաղավարում: «Կապրենք կտեսնենք» հաղորդումն օրինակ ուղիղ միացմամբ է եթեր հեռարձակվում, մեկ այլ  «Մեդիադիտորդ» հաղորդումը, որի տաղավարում հյուրերն ու մասնակիցները շատ էին, այս պահին եթերում չէ:

Ամեն հաղորդման համար Հանրայինի մոտեցումը հատուկ է, եթե պետք է ժամանակավորապես դադարի որևէ թողարկման, ապա այն այլ բովանդակությամբ լրացնելու խնդիր չի առաջանում: Հատկապես, որ հեռուստաընկերությունը հայերեն թարգմանված գեղարվեստական ֆիլմերի և մուլտֆիլմների պահոց ունի, որն այս օրերին անխնա կարող է օգտագործել և շատ հեռուստադիտողների պահել էկրանների մոտ:

«Հանրային դասեր» և  «Անատոլիական պատմություն» հեռուստանովելն այս օրերին Հանրայինը մրցակցային են դարձնում վարկանիշներով իրար հետ մրցող Արմենիայի և Շանթի հեռուստաընկերությունների հետ:

Մնացած հեռուստաընկերությունները, որոնք նախկինում էլ սեփական մեծ արտադրանք չունեին, հիմա ցուցադրում են սպորտային հաղորդումներ, գեղարվեստական ֆիլմեր հիմնականում առանց թարգմանության: 

Եվ եթե նախկինում լսարանը կարող էին պահել լրատվական հաղորդումներով (ԱՐ, Կենտրոն, Հ2) և հարցազրույցներով, հիմա ոչ շահեկան վիճակում են, որովհետև լրատվությունն ամենուր նույնն է և այս պայմաններում նոր բան ասել գրեթե հնարավոր չէ:

Կորոնավիրուսի պատճառով ստեղծված իրավիճակում չի բացառվում, որ հեռուստանկերություններն անցնեն նոր ֆորմատների, որովհետև քանի դեռ վարակը տարածելու վտանգ կա, մարդիկ խուսափելու են եթեր գնալ, դեմ առ դեմ զրույց ունենալ:

Հեռուստաընկերությունների հոգսերը գնալով ավելի են բարդանում: Նրանք հիմա ստիպված են մտածել մի կողմից մրցակցային լինելու և գովազդը պահելու, մյուս կողմից սեփական արտադրությունը չկորցնելու մասին:

Գայանե Ասրյան

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ: