Սոցիալական մեդիայի և լուրերի տարածման արագ զարգացող լանդշաֆտում X-ի (նախկին Թվիթեր) ազդեցությունը որպես իրական ժամանակի լուրերի լուսաբանման գերիշխող գլոբալ հարթակ զգալի էրոզիա է ապրում: Հայաստանյան լսարանի համար սրա ցայտուն ապացույցն են մեր շուրջը՝ Վրաստանում և Սիրիայում տեղի ունեցող վերջին իրադարձությունների լուսաբանումը X-ում և մրցակից հարթակներում։
Լուրերի սպառման փոփոխվող լանդշաֆտը
Իրական ժամանակի լուրերի լուսաբանման ֆրագմենտացումը արագացել է, և մի շարք հարթակներ ի հայտ են եկել որպես X-ի հնարավոր այլընտրանքներ:
- Telegram-ի ալիքներ. Հնարավոր է, լավագույն հարթակը ժամանակագրական լուրերի սպառման համար, Telegram-ը չունի ալգորիթմական ֆիլտրացում, ինչը թույլ է տալիս օգտատերերին հետևել իրադարձություններին իսկապես իրական ժամանակում՝ առանց տեղեկատվության տեսանելիության արհեստական խեղաթյուրման:
- Bluesky․ Այս հարթակը արագորեն դարձել է ապաստան լրագրողների և ինֆլյուենսերների համար, ովքեր լքում են X-ը: Հարթակը նման է Թվիթերին՝ մինչև միլիարդատեր Իլոն Մասքի կողմից դրա ձեռքբերումը։ Անցած շաբաթ այդ հարթակի օգտատերերի թիվը հատեց 22 միլիոնի սահմանը և շարունակում է աճել։
- YouTube․ Չնայած այս հարթակի մասին ընդունված է խոսել որպես կարճ և զվարճալի տեսանյութերի տարածման հարթակ, YouTube-ը վերջին տարիներին զգալի դեր է ստանձնել իրական ժամանակի լուրերի տարածման գործում: Լրատվական կազմակերպությունների ուղիղ հեռարձակումները դարձել են իրադարձությունների անմիջական լուսաբանման կարևոր միջոց: Հատկապես ռազմական բախումների, բնական աղետների և քաղաքական իրադարձությունների ժամանակ, YouTube-ի ուղիղ հեռարձակումները հաճախ ավելի տեղեկատվական են, քան տեքստային լուրերը:
- Instagram․ Զարմանալիորեն հզոր հարթակ է՝ որպես լուրերի տարածման ալիք, լրատվական բազմաթիվ կազմակերպություններ գտել են այն արդյունավետ օգտագործելու բանաձևը, հատկապես Story-ների և Reel-երի միջոցով, հատկապես երբ թիրախավորում են ավելի երիտասարդ լսարանը։
- Mastodon․ Այս ապակենտրոնացված հարթակը գրավել է տեղեկություններ փնտրողների զգալի մասնաբաժին, որոնք նախընտրում են այլընտրանքներ կորպորատիվ կառավարվող սոցիալական մեդիային:
- Threads․ Չնայած սկզբնական մարտահրավերներին՝ զվարճանքի ուղղվածության պատճառով, վերջերս հարթակը փոփոխություններ է իրականացրել՝ թույլ տալով ընտրել թե ինչ կոնտենտ ես ցանկանում տեսնել՝ ալգորիթմական ֆիլտրացիա, թե կոնտենտ այն օգտահաշիվներից, որոնց հետևում ես։ Meta-ն նաև խոստացել է առհասարակ նվազեցնել ալգորիթմական ֆիլտրացիան, ինչը կարող է այս հարթակը ավելի գրավիչ դարձնել X-ի այլընտրանք որոնողների համար։
X-ի սահմանափակումները
Հարթակի սահմանափակումները ակնհայտ են վերջին գլոբալ իրադարձություններում: Նախկինում, նման իրադարձությունների ժամանակ, այս հարթակը առաջին կանգառն էր արագ լուրեր փնտրողների և այսպես ասած՝ «լուրերի շուրջ գլոբալ զրույցին» միանալ ցանկացողների համար, մինչդեռ օգտատերերը այժմ դիմում են այլընտրանքների։
WhatsApp-ի ձևավորվող դերը
Չնայած WhatsApp-ի ալիքները աճում են, տեխնոլոգիապես դրանք զգալիորեն զիջում են Telegram-ին՝ դրանցով լուրեր կարդալն անհարմար է, շատ քիչ լրատվական կազմակերպություններ են կիրառում այն։ Հարթակը ունի պոտենցիալ, բայց դեռ չի կատարելագործել իրական ժամանակի լուրերի տարածման ֆունկցիոնալը:
X-ի ճակատագիրը
Եթե X-ը հրատապ փոփոխություններ չկատարի, այն կարող է դառնալ անհետաքրքիր գլոբալ լուրերի համատեքստում: Այն գնալով վերածվում է սպամերների և մարքեթինգի հարթակի, և նպատակաուղղված կերպով նվազեցնում է լրագրողների, լրատվական կոնտենտի տարածումը։
Որպես հետևանք՝ թե՛ լրատվական բովանդակություն տարածողները, թե՛ լուրերի սպառողները փնտրում են հարթակներ, որոնք առաջնահերթություն են տալիս իրական ժամանակին և ալգորիթմական ֆիլտրացիայից ազատ տեղեկատվությանը։
Արթուր Պապյան,
մեդիափորձագետ
Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ:
Մեկնաբանել
Media.am-ի ընթերցողների մեկնաբանությունները հրապարակվում են մոդերացիայից հետո: Կոչ ենք անում մեր ընթերցողներին անանուն մեկնաբանություններ չթողնել: Միշտ հաճելի է իմանալ, թե ում հետ ես խոսում:
Media.am-ը չի հրապարակի զրպարտություն, վիրավորանք, սպառնալիք, ատելություն, կանխակալ վերաբերմունք, անպարկեշտ բառեր եւ արտահայտություններ պարունակող մեկնաբանությունները կամ անընդունելի համարվող այլ բովանդակություն: