Վերջին օրերին Հայաստանում լրահոսը ձևավորում են մի քանի խոշոր լրատվական ալիքներ, որոնք երկարատև սենսացիա լինելու հավակնություն ունեն ու բորբոքում են հանրային փխրուն անդորրը, որը զգույշ քայլերով փորձում է հաստատվել թավշյա հեղափոխությունից հետո:

Ապրիլի 5-ին ԱԺ-ում մարդու իրավունքների վերաբերյալ խորհրդարանական լսումների ժամանակ երեք րոպեանոց ելույթ ունեցավ տրանսգենդեր Լիլիթ Մարտիրոսյանը, որը խոսեց սեռափոխված ՀՀ քաղաքացիների իրավունքների ու ընդհանրապես գոյության վտանգների մասին: Դա աննախադեպ էր, քանի որ առաջին անգամ բարձր ամբիոնից հանրությունը տեսավ սեռափոխված մարդու, որը չի թաքցնում իր սեռը ու իր մտահոգությունները:

Իսկ ապրիլի 2-ին ՀՀ վարչապետի տիկին Աննա Հակոբյանը հարցազրույց տվեց «Ամերիկայի ձայն»-ին, որտեղ, ներկայացնելով իր «Կանայք հանուն խաղաղության» արշավը, ասաց, թե «այս նախաձեռնության միակ իմաստը զինվորների կյանքը պաշտպանելն է և նրանց ուղղակի չզոհաբերելը՝ հանուն ոչնչի»:

Թեև այս երկու ելույթները իրարից տարբեր թեմաներով են ու հնչեցրած տարբեր հանրային կշիռ ունեցող անձերի կողմից (մեկին բոլորը ճանաչում են, իսկ մյուսին ԱԺ-ում տեսան առաջին անգամ), բայց իրականում նույն բանի մասին են՝ մարդու արժևորման:

Մարդու արժևորումն էր այն մեկնակետը, որից սկսվեց թավշյա հեղափոխությունը ու որի շնորհիվ այն հնարավոր դարձավ:

Հեղափոխությունից մեկ տարի անց, ապրիլի 9-ին, մարդու արժևորման սիմվոլիկ ուղերձներում առաջացավ լուրջ խզում, երբ ՀՀ վարչապետը ՀՀ քաղաքացու (լուռ կանգնած ու ինքն իրեն չարժևորող) վրա զայրացավ ու պահանջեց հեռացնել նրան աշխատանքից (առանց այդ լիազորություններն ունենալու):

Պատճառը մարդը չէր, այլ դրոշը, այսինքն, առարկան, որն էլ համարվեց ավելի ազդեցիկ սիմվոլ:

Իսկ երկու օր անց, ապրիլի 11-ին, ավելի բարձր ամբիոնից՝ ԵԽԽՎ-ում ՀՀ վարչապետը մեկ անգամ էլ վերադարձավ այն անվրեպ մեդիա «զենքին», որն օգնում է մարդակենտրոն հանրային ուղերձներ փոխանցել մարդկությանը:

Խոսելով Արցախի հանրապետության քաղաքացիների մասին, նա հիշեցրեց միջազգային հանրությանը. «Մարդն ավելին է, քան որևէ փատաթուղթ»:

Նաև այն դեպքում, երբ մարդը չճանաչված հանրապետության փաստաթղթեր ունի:

Հանրային նուրբ համերաշխությունը կամ խաղաղությունը կառուցվում է դանդաղորեն ու պարբերաբար կրկնվող ուղերձներով: Եվ հարգանքը անհատի նկատմամբ ամենալավ ուղերձներից է, որը հանրային ելույթներից անցնելով լրատվական դաշտ (և հակառակը), ունակ է ձևավորել ավելի հաշտ ու խաղաղ միջավայր գնահատող հասարակություն:

Սովետական տարիները սովորեցրել էին, որ անհատը ոչինչ է, իսկ կոլեկտիվը՝ ամեն ինչ: Հետո արդեն անկախ Հայաստանում անընդհատ հիշատակվում էին մեծ նպատակներն ու սպառնալիքները, որոնց ստորադասվում էր անհատականը, այսինքն՝ փոքրը:

Մեծը պատերազմն էր, շրջափակումը, ավելի խոշոր պետությունների շահերը և այլն:

Եվ քանի դեռ դրանք են մեծը, փոքրին (մարդու) հաշվի չենք առնում:

Ասենք, մոռանում ենք Լիլիթ Մարտիրոսյան անձի մասին ու անցնում ավելի մեծ դիտակետերին՝ օգտագործելով աստվածաբանական, ահաբեկչական, «ազգային» հռետորաբանությանը:

Եվ հետո այդ ահաբեկող ու իբրև թե «մեծ» դիրքերից խարանի ենք ենթարկում մեկ անհատի՝ օգտագործելով ողջ լրատվական զինանոցն ու քաղաքական ներուժը:

Քննադատում ենք Աննա Հակոբյանի խաղաղասիրական միտքը, որի հիմքում հենց «ոչինչ»-ն է, եթե այն անդեմ է ու ոչ անհատականացված:

Մտածում ենք, բա ինչպես է ապրելու մաքսատան այն աշխատակիցը, որը հայտնվեց վարչապետին ուղեկցող տեսախցիկների առջև որպես լուռ թիրախ:

Հիմա այն պատմական փուլն է, երբ կարելի է հանրային խաղաղության ողջ կառույցը դնել ավելի ամուր (թերևս միակ ամուր) հիմքի վրա՝ մեկ մարդու արժևորման:

Ընդ որում՝ մարդը կարող է լինել, թե՛ չճանաչված հանրապետության քաղաքացի, թե՛ «չճանաչված» կողմնորոշման ներկայացուցիչ, թե՛ չճանաչված ընդհանրապես:

Չճանաչվածին, տարօրինակին, անծանոթին, օտարին ընդունելու ու արժևորելու հեղափոխությունը կոչվում է «թավշյա»:

Նունե Հախվերդյան

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել media.am-ի տեսակետների հետ: